Cây nhàu: Đặc điểm và ứng dụng của một loại cây quý

Cây nhàu là cây gì?

Cây nhàu (Morinda citrifolia), còn được gọi là cây noni, là một loại cây thuộc họ Cà phê (Rubiaceae) có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và ôn đới. Ở Việt Nam, cây nhàu thường mọc nhiều ở những vùng ẩm thấp dọc theo bờ sông, bờ suối, ao hồ, mương rạch, đặc biệt là tại khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Trung Bộ.

• Tên khoa học: Morinda citrifolia
• Bộ (ordo): Gentianales
• Chi (genus): Morinda (thực vật)
• Giới (regnum): Plantae
• Họ (familia): Rubiaceae
• Loài (species): M.citrifolia

Cây nhàu có những đặc điểm sau đây:

1. Thân và cành: Cây nhàu có thân cao từ 4 đến 8 mét. Thân và cành non mập, có 4 cạnh rõ, màu lục hoặc nâu nhạt. Cành non có tiết diện vuông, có rãnh và nhẵn, trong khi cành già có tiết diện tròn và màu nâu xám.

2. Lá: Lá của cây nhàu mọc đối, có hình bầu dục và dài khoảng 12-30 cm, rộng 6-15 cm. Mép lá uốn lượn và lá có màu xanh bóng đậm ở mặt trên, mặt dưới lá có màu nhạt hơn. Bề mặt lá có dạng dợn sóng và gân lá hình lông chim, nổi rõ ở mặt dưới, với 6-7 cặp gân phụ. Cuống lá có chiều dài từ 1 đến 2 cm. Giữa 2 lá mọc đối, có một lá kèm hình xoan và cao khoảng 1-1,5 cm, có màu xanh nhạt.

3. Hoa: Cây nhàu có cụm hoa là đầu hình tròn hoặc hơi bầu dục, nằm ở ngoài nách lá. Cụm hoa có trục hình trụ, màu xanh và dài khoảng 1-2 cm. Đáy cụm hoa có 3 phiến hẹp, dài 5-8 mm. Hoa của cây nhàu là hoa đều, lưỡng tính, có 5 mẫu hoa. Đài hoa có hình dạng gờ tròn và cánh hoa có ống tràng hình phễu, màu xanh nhạt. Nhị có 5 nhị, rời và gắn ở phần loe của ống tràng xen kẽ với các cánh hoa. Bao phấn có hình dạng đầu tên, màu vàng nhạt.

4. Quả và hạt: Quả của cây nhàu là quả hạch kép, có hình dạng trứng và chứa nhiều quả hạch dính vào nhau. Quả khi còn non có màu xanh nhạt, dài từ 5 đến 7 cm, rộng 3-4 cm. Quả khi chín có màu ngà vàng, nhẵn bóng và chứa thịt mềm có thể ăn được. Hạt của cây nhàu là hạt nhiều, hình dạng bầu dục, một đầu nhọn và có màu nâu đen.

Công dụng của cây nhàu

Cây nhàu có nhiều công dụng và ứng dụng trong lĩnh vực y học và dinh dưỡng. Dưới đây là một số công dụng của cây nhàu:

1. Dinh dưỡng: Quả của cây nhàu chứa nhiều chất dinh dưỡng như vitamin C, vitamin A, vitamin B3, selen, canxi, kali, và sắt. Nó cung cấp năng lượng và giúp bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

2. Chữa bệnh: Cây nhàu được sử dụng trong y học dân gian để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe. Quả, rễ, lá và vỏ của cây nhàu được sử dụng để chữa trị các vấn đề như viêm xoang, viêm đường tiết niệu, viêm gan, viêm khớp, và các bệnh về tiêu hóa.

3. Chăm sóc da: Cây nhàu cũng được sử dụng trong sản phẩm chăm sóc da như kem dưỡng da, dầu gội, và xà phòng. Nó có khả năng làm dịu và làm mềm da, giúp giảm tình trạng da khô, viêm nhiễm và kích ứng da.

4. Chống oxy hóa: Cây nhàu chứa các chất chống oxy hóa tự nhiên, như quercetin và xeronine, giúp ngăn chặn sự hủy hoại tế bào do gốc tự do gây ra và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lý liên quan đến lão hóa và ung thư.

Cây nhàu, với những đặc điểm độc đáo và công dụng đa dạng, là một nguồn tài nguyên quý giá và có ý nghĩa trong việc chăm sóc sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống.