Củ ấu là một loại cây thủy sinh sống ở vùng miền ôn đới của châu Âu, châu Á và châu Phi. Nó được gọi tắt là "ấu". Loài cây này thường mọc ở những vùng nước đọng không quá sâu, thường không vượt quá độ sâu 5 mét.
| Giới (regnum) | Bộ (ordo) | Họ (familia) | Chi (genus) |
|---|---|---|---|
| Plantae | Myrtales | Trapaceae | Trapa |
Tại Việt Nam, chúng ta đã ghi nhận ít nhất ba loài ấu trụi, ấu gai và ấu sừng trâu. Cây ấu là một trong những loài cây thủy sinh phổ biến nhất trên thế giới và được sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau. Ví dụ, cây ấu có thể được sử dụng để làm thuốc, trong công nghiệp chế biến thực phẩm, và cũng được sử dụng làm thức ăn cho các loài động vật thủy sinh.
Ngoài ra, cây ấu cũng có giá trị thẩm mỹ cao và được trồng trong các tiểu cảnh nước, hồ cá và các công trình kiến trúc khác. Vì vậy, cây ấu là một loài cây rất quan trọng trong sinh thái thủy sinh và cũng đã được chúng ta sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
| Đặc điểm | Mô tả |
|---|---|
| Thân cây | Thân ngắn có lông |
| Lá cây | Chìm: phiến lá giảm, phiến xẻ lông chim nhưng rất nhỏ nên trông chỉ thấy các đường gân. Nổi: có phao ở cuống, hình quả trám, mép trên có răng cưa, dài 4–5 cm, rộng 6–7 cm cuống dài 6–15 cm, giữa có phao. Mặt trên của lá thì nhẵn, màu lục thẫm. Mặt dưới màu hung đỏ, có lông tơ. Cuống lá xốp ruột, phình ra có tác dụng như cái phao để nổi lên trên mặt nước. |
| Hoa | Loại hoa đơn, sắc trắng, mọc đơn độc hay ở nách lá; 4 lá dài, 4 cánh hoa 4 nhị bầu trung hai ô, mỗi ô chưa một noãn. |
| Quả | Thường gọi là "củ" có 2 sừng do các lá phát triển thành, cao 35mm, rộng 5 cm, sừng dài 2 cm, đầu sừng hình mũi tên. Trong quả chứa một hạt, trong hạt có nhiều bột trắng ăn được. |
Cây ấu được trồng ở các ao đầm khắp nơi trên cả nước, trồng bằng hạt hay bằng chồi. Mùa hoa (ở miền Bắc) vào tháng 5-6, mùa quả vào tháng 7-8.
Củ ấu có 49% tinh bột và 10.3% đạm nên được dùng làm nguồn lương thực cho con người cùng súc vật. Củ ấu có thể ăn sống cũng như chín. Củ ấu chủ yếu được nhân dân dùng luộc ăn hoặc chế biến thành tinh bột trộn với mật hay đường làm bánh.
Quả sao cháy dùng chữa Nhức đầu, choáng váng và cảm sốt. Ngày dùng 3-4 quả dưới dạng sắc thuốc. Vỏ quả sao cho thơm, sắc uống chữa sốt chữa mệt nhọc khi bị sốt rét, còn dùng chữa loét dạ dày, loét cổ tử cung. Toàn thân cây cũng có nhiều công dụng như chữa trẻ con sài đầu, giải độc rượu, làm cho sáng mắt.
Ở Việt Nam, củ ấu được sử dụng trong nhiều món ăn như: củ ấu luộc được dùng làm món quà ăn chơi, nhưng cũng có khi dùng làm lương thực thay cơm vào cuối thu lúc giáp hạt.
Ngoài ra là các món ba ba hầm củ ấu, giò heo hầm củ ấu, thịt heo quay nấu củ ấu cùng hành gừng. Một số loại chè cũng dùng củ ấu nấu với hạt sen, đường phèn, v.v.
Cây ấu không chỉ là cây thủy sinh bình thường mà còn có nhiều công dụng trong đời sống con người.
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
