Cây chùm ngây, hay ba đậu dại, là loài thực vật thân gỗ phổ biến nhất trong Chi Chùm ngây thuộc họ Chùm ngây, xuất xứ từ vùng Nam Á. Loài cây này cũng mọc hoang và được trồng, khai thác, sử dụng nhiều nơi trên thế giới do có giá trị kinh tế cao.
| Đặc điểm | Mô tả |
|---|---|
| Chiều cao | 3-5 m |
| Đường kính | khoảng 10 cm |
| Tuổi trưởng thành | 3-4 năm |
| Thân cây | Óng chuốt, không có gai |
| Lá kép | Dài 30–60 cm, hình lông chim, màu xanh mốc |
| Lá chét | Dài 12–20 mm hình trứng, mọc đối có 6-9 đôi |
| Hoa | Trắng kem, có cuống, hình dạng giống hoa đậu |
| Thời gian trổ hoa | Tháng 1-2 |
| Quả | Dạng nang treo, dài 25–40 cm, ngang 2 cm, có 3 cạnh |
| Hạt | Màu đen, tròn có 3 cạnh, lớn cỡ hạt đậu Hà Lan |
Hầu hết các bộ phận như lá, hoa, quả, hạt, rễ, thân của cây chùm ngây đều hữu dụng với con người. Bằng cách canh tác chùm ngây, nhà nông có thể cải thiện đất xấu.
Lá, hoa và quả non của chùm ngây, với rất nhiều dinh dưỡng và nguyên tố vi lượng, được dùng làm thực phẩm cho người và gia súc, giúp xóa đói giảm nghèo, góp phần đảm bảo an ninh lương thực.
Chùm ngây còn được sử dụng trong y học truyền thống và hiện đại. Lá chùm ngây được dùng trong chế biến thực phẩm như rau sống, rau luộc, canh, nấu cháo, và đóng gói thành bột để sử dụng làm thực phẩm bổ sung, cũng như làm nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi.
Quả chùm ngây già được chế biến thành mứt, nước ép, hoặc sấy khô để dùng làm thực phẩm hoặc gia vị. Hạt chùm ngây có thể được ép lấy dầu, với phẩm chất tốt, màu vàng tươi sáng, được sử dụng làm dầu ăn hoặc dầu máy.
Ngoài ra, chùm ngây còn được sử dụng trong sản xuất mỹ phẩm, thuốc nhuộm, thuốc trừ sâu và thuốc kháng sinh tự nhiên. Chất dầu trong hạt chùm ngây còn được sử dụng để lọc nước, làm sạch nước uống và sát khuẩn nước do tác dụng của chất dầu cay trong hạt, đặc biệt ở các vùng ô nhiễm nơi nông thôn nghèo châu Á, châu Phi.
Đối với môi trường, cây chùm ngây có khả năng cải tạo đất tốt, lá già làm phân hữu cơ và thức ăn bổ sung cho gia súc rất tốt. Cây cũng có khả năng ngăn chặn sự tàn phá của cát bão và giảm thiểu tác động của gió, đó là lý do tại sao nhiều nơi trên thế giới chùm ngây được trồng làm hàng rào xanh che chắn cho các khu sản xuất nông nghiệp, che bóng cho các cây công nghiệp dài ngày, chắn gió, chắn cát. Cây cũng có giá trị thẩm mỹ, được trồng làm cây cảnh cho sân vườn, công viên, đường phố.
Với những giá trị kinh tế, y học và môi trường như vậy, cây chùm ngây đang được quan tâm và sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới.
Cây chùm ngây là một loại cây có nguồn gốc từ vùng sơn cước Hi Mã Lạp Sơn tây bắc Ấn Độ. Nó đã được sử dụng và phát hiện từ hơn 4000 năm trước. Hiện nay, cây chùm ngây được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới như Phi châu, Trung Mỹ, Nam Mỹ và Đông Nam Á.
Ở Việt Nam, cây chùm ngây là loài duy nhất của Chi Chùm ngây và được phát hiện mọc hoang từ lâu đời tại nhiều nơi như Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận, vùng Bảy Núi ở An Giang và đảo Phú Quốc. Dù cây ít được chú ý trước đây và chỉ được trồng để làm hàng rào, nhưng chỉ trong vài chục năm trở lại đây, cây chùm ngây được trồng có chủ định và qua nghiên cứu, người ta thấy cây có nhiều tác dụng đặc biệt nên được tưởng là cây mới du nhập.
Cây chùm ngây là một loại cây dễ trồng, có thể được trồng từ hạt, hom cành, hom củ và trồng được quanh năm. Chùm ngây rất thích hợp cho những vùng đất khô cằn và thiếu nước. Chùm ngây không cần nhiều nước và phân bón, nhưng cần được trồng trên đất xốp, đất thoát nước tốt và nắng nhiều.
Bước 1: Chuẩn bị đất
Bước 2: Chăm sóc cây
Bước 3: Thu hoạch
Nếu bạn đang tìm kiếm một loại cây dễ trồng, ít tốn công sức chăm sóc và phù hợp cho những vùng đất khô cằn, chùm ngây là sự lựa chọn tuyệt vời.
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
