Cây mật nhân (Eurycoma longifolia), còn được gọi là bá bệnh, bách bệnh, mật nhơn hay bá bịnh, là một loại cây có hoa thuộc họ Simaroubaceae, loài bản địa ở Malaysia và Indonesia, phân bố ít hơn ở Thái Lan, Việt Nam, Lào và Ấn Độ. Tất cả các bộ phận của cây (ngoại trừ hoa) đều được sử dụng làm thuốc, nhưng rễ cây được sử dụng nhiều nhất.
| Đặc điểm cây mật nhân | Miêu tả |
|---|---|
| Thân | Gỗ, cao tới 10-15m, thân mảnh |
| Lá | Dạng lá kép, số lượng lá nhỏ trên mỗi lá kép thường là trên 10 lá, sắp xếp cân xứng với nhau thành 2 hàng |
| Hoa | Tập trung theo từng cụm, màu đỏ tươi hoặc đỏ sẫm hơi nâu một chút, kèm theo phần lông bao phủ, mỗi bông hoa có 5 hoặc 6 cánh |
| Quả | Tương tự quả trứng nhưng dẹt, kèm theo phần rãnh rộng từ 1cm đến 2cm, chuyển sang màu nâu đỏ khi già đi, bên trong quả luôn chứa 1 hạt |
| Rễ | Dạng rễ cọc với màu vàng nhạt |
Cây mật nhân nổi tiếng với khả năng cải thiện đời sống sinh lý nam, giảm căng thẳng, phòng ngừa ung thư, hỗ trợ điều trị xơ gan,... cùng hàng loạt tác dụng nổi bật với sức khỏe khác. Theo Y Học Cổ Truyền, cây mật nhân có tính mát, vị đắng không độc và quy vào kinh Thận, Can.
Nghiên cứu từ các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng vỏ cây mật nhân chứa hàm lượng lớn chất urycomalacton (chất gây đắng) và nhiều hoạt chất gồm camopesterol, quasin, 2,6 – dimetoxybenzoquinon, bsitorol, alcaloid (10 – dimethoxycanthin, carbolin), triterpen (piscidinol A, niloticin, hyspidron), quassinoid (eurycomalacton, longilacton, 15-β-dihydroxyklaineanon).
Cây mật nhân được sử dụng trong điều trị nhiều loại bệnh, và toàn bộ cây đều được sử dụng làm thuốc. Thu hái dược liệu quanh năm, quả cây được rửa sạch và đem phơi khô ngay; rễ, vỏ cây và thân cây đem chặt thành từng đoạn nhỏ rồi sấy hoặc phơi khô.
Dược liệu sau khi sơ chế được bào chế thành bột thô, bột mịn hoặc chiết xuất chất lỏng từ gốc cây hoặc chiết xuất bổ sung dạng viên, bảo quản trong túi ni lông hoặc hũ thủy tinh được thắt chặt miệng và cất trữ ở nơi thoáng mát, tránh ẩm ướt làm ẩm mốc dược liệu.
Cây mật nhân được tìm thấy lần đầu tiên ở Malaysia và Indonesia, sau đó cây được phát hiện ở nam Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ, Lào và Việt Nam. Ở nước ta, cây mọc nhiều tại các tỉnh miền Trung, miền Đông Nam Bộ và Tây Nguyên. Cây ưa sống ở những vùng núi có độ cao dưới 1000 mét hoặc các khu vực trung du, hay những vùng đồi có chiều cao thấp.
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
